آلات دقیق هواپیما ماده 161 قانون برنامه پنجم درباره حمل و نقل عنوان کرده که دولت مکلف است تا پایان سال اول برنامه نسبت به متنوع‌سازی نرخ خدمات حمل و نقل هوایی در بخش بار و مسافر اقدام کند و سپس از ابتدای سال سوم که سال 1392 است، ضمن آزادسازی کامل نرخ حمل و نقل هوایی، قیمت خدمات فرودگاهی، شبکه پروازی، لغو تخفیفات تکلیفی و هرگونه معافیت در زمینه بهره‌برداری از خدمات ناوبری هوایی، فرودگاهی، نشست و برخاست، خدمات پروازی، واگذاری اماکن و سایر موارد مرتبط را واقعی کند که این مورد تکلیف دولت برای انجام ماده 161 بند ب است.
وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم هم از ابتدا بر این موضوع تأکید داشت و یکی از برنامه‌های خود را از ابتدا، زمینه‌سازی برای اجرای مناسب این موضوع و عملیاتی کردن آن عنوان کرده بود.
در این راستا طی چند ماه اخیر سازمان هواپیمایی کشوری براساس قانون برنامه پنجم توسعه، موضوع آزادسازی را بررسی کرده و طبق گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشوری پیش‌نویس آیین‌نامه آزادسازی قیمت‌ها طبق برنامه‌های سازمان هواپیمایی کشوری آماده شده است.
البته بند (الف) این ماده قانونی مرتبط با برقراری پرواز و جابه‌جایی کالا و مسافر برای فرودگاههای بین‌المللی و بند (ج) آن درباره ساماندهی امور حمل و نقل هوایی و ارتقاء رقابت‌پذیری با رویکرد لغو انحصارات مربوط به حمل و نقل هوایی، شرکتهای هواپیمایی و هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، همینطور تسهیل قوانین مربوط به تأسیس هواپیمای جمهوری اسلامی ایران و از این قبیل است.
سال گذشته در قالب برنامه سه ماهه، نرخ بلیت به طور میانگین 65 درصد افزایش یافت که این به دلیل نوسان اخیر ارز و افزایش نرخ سوخت بود.
به گزارش فارس چندی پیش درباره آزادسازی نرخ بلیت هواپیما، پیش‌شرط‌‌های آزادسازی برای ایرلاینها، نظارت بر خدمات شرکتهای هواپیمایی پس از آزادسازی و نحوه اجرای این پروژه، مصاحبه مفصلی با رئیس سازمان هواپیمایی کشوری داشتیم و توضیحاتی در این‌باره ارائه شد.
اما امروز موضوع آزادسازی نرخ بلیت هواپیما از زاویه‌ای دیگر مطرح شد و آن ارائه خدمات حمل و نقل هوایی به مناطق محروم پس از آزادسازی است.
قطعاً با آزاد شدن نرخ بلیت هواپیما و رقابتی شدن آن، مسیرهای پرتردد به دلیل افزایش تقاضا و طبیعتاً نرخ‌های بالاتر بیشتر مورد توجه ایرلاینها خواهد بود و در این بین ممکن است استقبالی از سوی شرکتهای هواپیمایی برای پریدن در مسیرهای کم‌تردد وجود نداشته باشد.
قطعاً هزینه‌های تعمیر و نگهداری و آماده کردن هواپیما برای یک نشست و برخاست یکسان است، زمانی که در کنار تقاضای پایین سفر هوایی در مناطق محروم، موضوع عدم تکمیل صندلی پروازی و طبیعتاً تعداد تقاضای پایین در مسیر برگشت مطرح است، استقبال از چنین مسیرهایی از سوی ایرلاینها کاهش خواهد یافت.
در این راستا دولت از گذشته در قالب مسیرهای تکلیفی، برخی ایرلاینهای دولتی یا نیمه دولتی را موظف به برقراری پرواز در چنین مسیرهایی کرده است و نمونه آن پرواز شرکت هواپیمایی آسمان به برخی مناطق محروم است اما پس از آزادسازی کامل نرخ‌ها و خصوصی سازی 100 درصدی شرکتهای دولتی، دیگر تکلیف دولت بی‌معنا است و از آن پس هنر دولت است با ایجاد شرایط رقابتی سالم و تسهیلات تشویقی، ایرلاینها را تشویق به برقراری پرواز در مسیرهای کم‌مسافر و مناطق محروم داشته باشد.
در این راستا کاپیتان حمیدرضا پهلوانی درباره رفع این مشکل پس از آزادسازی نرخ‌های بلیت هواپیما و چگونگی ارائه خدمات به مناطق محروم و مسیرهای کم تردد به فارس توضیح داد.
وی با بیان اینکه آزادسازی نرخ بلیت هواپیما از تمام جوانب مورد بررسی قرار گرفته است، گفت: برای جلوگیری از عدم استقبال ایرلاینها از مسیرهای کم تردد، مشوق‌های لازم با برنامه‌ریزی تخصصی و قانونی برای آنها در نظر گرفته‌ایم.
* لزوم انعقاد قرارداد ایرلاین و استانداریهای مناطق محروم برای پرواز در این مناطق
فارس: پروسه پیشنهاد مسیر پروازی برای ایرلاینها و انتخاب مسیر آنها و پرواز در مسیرهای کم تردد پس از آزادسازی نرخ‌های بلیت هواپیما و رقابتی شدن قیمت‌ها، چگونه خواهد بود؟
پهلوانی: پس از اجرای پروژه آزادسازی نرخ بلیت، هیچ ایرلاینی را مجبور نمی‌کنیم تا مسیری را که از نظر اقتصادی مناسب نیست انتخاب کند مگر آنکه «با استانداری و فرمانداری‌های آن مناطق قرارداد امضا کنند».
* فارس: این تعامل شرکتهای هواپیمایی با استانداریهای مناطق محروم برای پرواز به مقصد آن مناطق چگونه خواهد بود؟
پهلوانی: قطعاً این امر با نظارت کامل و حمایت سازمان هواپیمایی کشوری از ایرلاینها انجام می‌گیرد، پس از آزادسازی پرواز در مناطق محروم به صورت مشارکتی و طی هماهنگی شرکتهای هواپیمایی با استانداری‌ها و انعقاد قرارداد فی‌مابین انجام می‌شود.
* فعال‌سازی فرودگاههای غیراقتصادی و بلااستفاده با آزادسازی نرخ بلیت
فارس: آیا فرودگا‌های کشور و بخصوص فرودگاههای مناطق محروم تجهیزات لازم برای انجام این پرواز‌ها را خواهند داشت؟
پهلوانی: قطعاً. در این راستا بیش از 2500 آژانس هواپیمایی برای خدمت به مردم آماده‌اند، ضمن آنکه با انجام پرواز به 70 نقطه کشور، در خدمت مردم خواهیم بود.
این درست است که هم‌اکنون همه فرودگاههای کشور برای ایرلاینها به طور کامل استفاده نمی‌شود، اما اگر درخواست انجام پرواز برای برخی از نقاطی که استفاده نمی‌شود داشته باشند، بسترسازی‌ها انجام شده و این مورد عملیاتی می‌شود.
در واقع سازمان هواپیمایی کشوری این امتیازات را ارائه داده و فضا را برای انجام پرواز اقتصادی ایرلاینها مناسب کرده است ضمن آنکه تأکید می‌کنم هر جا که صنعت هوایی فعال باشد، پارامتری برای نشان دادن قدرت اقتصادی منطقه است.
* تعیین مسیر در پروازهای خارجی کلاً آزاد و رقابتی است
فارس: در پروازهای خارجی ایرلاینهای داخلی شرایط پس از آزادسازی چگونه خواهد بود؟
پهلوانی: در مسیرهای خارجی، ایرلاینها به صورت آزاد عمل می‌کنند یعنی از گذشته فضا برای فروش بلیت پروازهای خارجی در ایرلاینهای داخلی و شرکتهای خارجی فراهم بوده، ضمن آنکه تعیین مسیر هم آزاد بوده و تابع شرایط رقابتی است.
* ایرلاینها در دریافت ارز مبادله‌ای مشکل دارند
فارس: در حال حاضر ایرلاینها مدعی هستند از نظر اقتصادی مشکلاتی دارند و عدم ارائه ارز مرجع به آنها در کنار نوسانات اخیر ارزی برای این شرکتهای هواپیمایی که بیش از 60 درصد هزینه آنها ارزی است، به آنها فشار آورده است، البته قطعاً پس از آزادسازی نرخ بلیت این مشکلات برطرف خواهد شد اما تا اجرای این قانون، ایرلاینها باید چه کاری انجام دهند؟
پهلوانی: قطعاً اگر نرخ سوخت و ارز تصویب شود، مشکل ایرلاینها کاهش می‌یابد، سال گذشته ارز مرجع در اختیار ایرلاینها قرار دادیم، اما پس از نوسانات اخیر ارزی، ارز مبادله‌ای به آنها اختصاص یافت، اما ظاهراً شرکت‌ها در تأمین این ارز مشکل دارند که پس از آزادسازی این مشکلات رفع خواهد شد.
فارس: و در آخر حفظ حقوق مسافر پس از آزادسازی نرخ بلیت چه جایگاهی دارد؟
پهلوانی: تمامی موارد مذکور در راستای حفظ حقوق مسافر، ارائه خدمات مطلوب به آنها در شرایط مختلف در کنار اقتصادی‌تر شدن فعالیت ایرلاینها است، دوباره تأکید می‌کنم که همه تلاشمان این است که مسافر از امتیازات یک مسافر واقعی بهره‌مند شود و نمونه آن این است که اگر با پروازهای چارتری مخالفت کنیم، به خاطر آن است که مسافر از امتیازات ویژه بهره‌مند شود.
* واگذاری هر مسیر درخواستی به ایرلاینها پس از آزادسازی/ رفع مسیرهای تکلیفی
به گزارش فارس، رئیس سازمان هواپیمایی پیش از این به فارس گفته بود: آزادسازی از ابتدای سال 1392 به سازمان هواپیمایی کشوری ابلاغ شده است و ما مکلف هستیم آن را به استناد قانون انجام دهیم؛ در این راستا انتقاداتی در بسترسازی این امر توسط مراکز مختلف و مرتبط مطرح است مبنی بر اینکه این بسترسازی چگونه انجام گرفته و آیا قرار است آزادسازی به طور کامل اجرا شود و یا خیر؟
پهلوانی گفت: در راستای بسترسازی برای آزادسازی نرخ‌های بلیت هواپیما از سال گذشته چند فعالیت را به صورت گسترده و همزمان اجرا کردیم، اول آنکه تمام شبکه پروازی در داخل عملاً آزاد شده است یعنی هر شرکت هواپیمایی درخواست انجام پروازی را در مسیرهای مختلف داخلی ارائه داد، با در نظر گرفتن موارد فنی یعنی تعداد هواپیما، ساعت‌های موظف پروازی ایرلاین، در کنار هواپیماهای پشتیبان (Back up) و رعایت فاکتورهای مناسب طبق خواسته سازمان هواپیمایی کشوری، مسیرهای پروازی درخواستی به آنها واگذار می‌شود که این مورد عملاً در صنعت حمل و نقل هوایی در حال اجرا است.
وی گفته بود: سازمان هواپیمایی کشوری در حال تصحیح نرخ‌گذاری‌ها است، این نرخ‌گذاری‌ها برای مسیرهایی که جذابیت بیشتری دارد و مسافران بیشتری استقبال می‌کنند، محاسبه شده است که این حداقل مسیرها را برای نشست و برخاست هواپیما در قیمت‌گذاری‌ها «یک ساعت» محاسبه کرده‌ایم و مسیرهایی که کمتر از این عدد است به یک ساعت رسانده‌ایم که این یک ساعت مبنای اقتصادی مناسبی برای ایرلاینها ایجاد کند.
در دومین مورد از فعالیت‌هایمان، ضریب مطلوبیت مسیر (نظیر مسیر کیش) برای نرخ‌گذاری‌های را لحاظ کرده‌ایم که این یک فاز اقتصادی مناسب و یک بستر نرخ‌گذاری مطلوب برای شرکتهای هواپیمایی است که تقریباً انجام شده است.
در سومین مورد لغو تخفیفات عملیاتی شده است؛ زیرا در همین برنامه آزادسازی، به موضوع لغو تخفیفات مسیرهای تکلیفی اشاره شده است.
* فروش الکترونیکی بلیت پس از آزادسازی اجباری می‌شود
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری گفته بود: هم‌اکنون در حال برنامه‌ریزی هستیم تا اشکالاتی که برای پیاده‌سازی آزادسازی نرخ بلیت وجود دارد، با همکاری شرکتهای هواپیمایی و سازمان‌های مرتبط برطرف کنیم؛ در این راستا مقرراتی برای ابلاغ به ایرلاینها فراهم کرده‌ایم، ضمن آنکه قوانینی را برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی در نظر گرفته‌ایم؛ مثلاً همین مورد مباحث مربوط به فروش الکترونیکی را اجباری می‌کنیم تا دست واسطه‌ها کاهش یابد.
تابلو اعلانات